De invloedrijkste trends in machinebouw: van cloudadoptie tot Machine-as-a-Service

Met de opkomst van cloudtechnologieën hebben veel pioniers en volgers in de sector al de overstap gemaakt. De enorme mogelijkheden van altijd beschikbare data en rekenkracht hebben geleid tot nieuwe, schaalbare oplossingen. Toch brengt deze schaalbaarheid niet altijd lagere kosten met zich mee en zorgen toegang, beveiliging en beheer voor nieuwe uitdagingen, terwijl strengere wetgeving steeds meer formele eisen stelt.

Hoe blijf je nu als machinebouwer aan de top? Je moet je blijven onderscheiden en inspelen op nieuwe ontwikkelingen, waarbij IT een cruciale rol speelt. In dit artikel worden trends en technologieën vanuit verschillende invalshoeken besproken. Hopelijk inspireren ze je tot nieuwe ideeën en oplossingen, mocht je ze nog niet op je radar hebben.

1. Technologische ontwikkelingen

De inzet van robotica in de industrie neemt snel toe, waardoor robots betrouwbaarder zijn geworden en hun prijzen flink zijn gedaald. Robots kunnen steeds meer taken overnemen en veilig samenwerken met mensen, wat ze extra interessant maakt voor zowel machinebouwers als hun klanten.

Waar 3D-printing oorspronkelijk vooral werd ingezet voor rapid prototyping door het elimineren van diverse stappen tussen ontwerp en productie, is het inmiddels een volwaardig onderdeel van de productieketen. Productiestappen zoals lassen, frezen en afwerking worden steeds vaker geautomatiseerd. Dit leidt tot lagere productiekosten, hogere kwaliteit en betrouwbaarheid, en minder afhankelijkheid van schaars personeel.

Daarnaast tilt vision-technologie de industrie naar een hoger niveau. Door beeldherkenning krijgen robots de input die nodig is om nauwkeurige beslissingen te nemen en efficiënt te werken. Dit alles creëert ongekende kansen voor de toekomst van de industrie. Maar wat is dan verder nog nodig?

Om al deze innovaties effectief te integreren, is rekenkracht (computing power) nodig. Inmiddels is deze rekenkracht beschikbaar, en kunnen bedrijven dankzij AI-technologieën zoals machine learning patronen in data ontdekken en sneller inspelen op marktveranderingen.

Bovendien transformeert de opkomst van cloudtechnologie de manier waarop bedrijven IT-oplossingen toepassen. Door centrale productie- en machinedata ontstaat er een volledig overzicht van het hele proces, terwijl applicatieontwikkeling in de cloud sneller verloopt en eenvoudiger is uit te rollen.

Edge computing speelt hierbij een cruciale rol, omdat machines hierdoor niet afhankelijk zijn van een stabiele internetverbinding. Hoewel diverse partijen een brug slaan tussen de cloud en bestaande infrastructuur, worden de voordelen van cloudtechnologie nog maar gedeeltelijk benut.

2. Concurrentie en nieuwe USP’s

Een andere uitdaging waar je als machinebouwer mee te maken krijgt, is de toenemende concurrentie uit andere landen zoals China en lagelonenlanden in Europa. Machines worden soms bijna één-op-één gekopieerd en tegen veel lagere prijzen aangeboden. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om je op productniveau te onderscheiden.

Gelukkig draait het in deze sector om meer dan alleen het leveren van goede machines tegen scherpe prijzen. Je kunt je onderscheiden door niet alleen uitstekende service te leveren, maar vooral door actief mee te denken met de klant over het volledige proces.

Maar deze kansen vragen om lef en voldoende engineeringscapaciteit. Voor de machinebouwers onder ons die de overstap hebben gemaakt van engineer-to-order naar een configure-to-order aanpak, ligt hier nu een gouden kans. Zet die vrijgemaakte capaciteit in voor innovatie en benut de mogelijkheden van nieuwe technologieën. Voer alles wat mogelijk is uit in de cloud en houd alleen de essentiële taken lokaal. Zo kun je optimaal profiteren van technologische vooruitgang en de efficiëntie van jouw processen verhogen.

Betrouwbaarheid en continuïteit blijven belangrijke aspecten waarmee je je als machinebouwer kunt onderscheiden. Met IoT kun je deze aspecten niet alleen optimaliseren, maar ook aantoonbaar maken. Slimme componenten monitoren continu de status van elk onderdeel, en geaggregeerde data geeft direct inzicht in de actuele staat van machines of complete productielijnen. Heb je meer details nodig? Je kunt eenvoudig inzoomen op het gewenste detailniveau.

Door het gebruik van dashboards krijgen managers en operators snel inzicht in belangrijke stuurinformatie en kunnen ze trends volgen. Hierdoor worden onderhoudsintervallen en afwijkingen al in een vroeg stadium gesignaleerd, wat je helpt om problemen te voorkomen voordat ze zich voordoen. Dankzij de cloud kun je je machines eenvoudig koppelen aan asset- en servicemanagementsystemen, wat het beheer veel efficiënter maakt en voorkomt dat je elke machine afzonderlijk moet monitoren.

Bovendien bieden IoT-oplossingen een helder overzicht van productie-KPI’s, met directe koppelingen naar ERP- en kwaliteitssystemen voor een compleet beeld van de prestaties. De cloud fungeert hierbij als een single source of truth, waarmee je nauwkeurig bepaalt wie toegang heeft tot welke data. Via licentie-instellingen regel je eenvoudig de inhoud, frequentie en bandbreedte van datakoppelingen met externe partijen, zodat je altijd de controle houdt over je gegevens.

Op deze manier vormen de technologische mogelijkheden een geïntegreerd geheel, dat niet alleen processen optimaliseert, maar ook de samenwerking tussen systemen en mensen vereenvoudigt.

3. Nieuwe verdienmodellen

De groeiende vraag van klanten om volledig ontzorgd te worden, komt vaak voort uit de noodzaak om efficiënt om te gaan met schaars beschikbare middelen. Dit biedt kansen voor nieuwe diensten en verdienmodellen. In verschillende andere sectoren is de verschuiving van ‘bezit naar gebruik’ al goed zichtbaar, denk aan Greenwheels, Booking.com of Swapfiets.

Dit verlaagt de aanschafdrempel doordat investeringen verschuiven naar operationele kosten. Met de juiste infrastructuur en een slim licentiemodel hebben klanten altijd toegang tot de nieuwste functionaliteiten. Dit is niet alleen voordelig voor de klant, maar ook voor jouw als machinebouwer. De ontwikkelkosten van nieuwe functies kunnen worden verdeeld over de gehele installed base, en de time-to-market wordt minder kritisch omdat updates later kunnen worden uitgerold.

Licenties voor rapportages, dashboards en integraties zijn logische stappen die direct de operationele efficiëntie verbeteren. Met licenties voor functionele upgrades of  toegang tot prestatiegerichte features geef je klanten extra mogelijkheden zonder dat ze hoeven te investeren in nieuwe apparatuur. Voor wie echt de volgende stap wil zetten, bieden diensten zoals remote monitoring, service op afstand of advies op afstand waardevolle uitbreidingen.

Daarnaast is data zelf steeds waardevoller geworden. Opbrengstgegevens van bijvoorbeeld gewassen, melk per koe of eieren per stal kunnen in licentievorm worden gedeeld. De vergoeding kan daarbij gebaseerd zijn op het aantal gebruikers of de hoeveelheid opgevraagde data. Dit opent de deur naar nieuwe verdienmodellen, zonder dat er fysieke producten geleverd hoeven te worden. Uiteraard brengt dit nieuwe uitdagingen op het gebied van toegang en beveiliging met zich mee, maar er zijn inmiddels standaardoplossingen beschikbaar, waarbij we kunnen profiteren van de ontwikkelingen in bijvoorbeeld internetbankieren.

4. Behoefte aan nieuwe competenties

Met de adoptie van nieuwe technologieën, het uitwisselen van data en de implementatie van nieuwe verdienmodellen speelt IT een steeds belangrijkere rol in de machinebouwindustrie. Veel bedrijven hebben echter moeite om zich snel genoeg aan te passen aan deze ontwikkelingen. Verouderde IT-systemen en een gebrek aan moderne IT-expertise kunnen innovaties flink vertragen.

Engineeringteams bij machinebouwers bestaan vaak uit specialisten op het gebied van mechanica, hardware en software (meestal PLC-besturing). Voor nieuwe technologieën is echter meer kennis van cloud, edge computing, datamanagement en security nodig. Hoewel dit ook softwareontwikkeling betreft, is het een compleet andere specialisatie dan PLC, embedded of SCADA engineering. Maak je deze overstap zonder voldoende expertise, dan loop je het risico de controle over jouw cloudomgeving te verliezen. Dit kan leiden tot hoge kosten en veiligheidsrisico’s. Uit onderzoek van Info Support blijkt bijvoorbeeld dat 30% van de Nederlandse bedrijven geen controle heeft over hun cloudkosten, en 29% zich zorgen maakt over de beveiliging van gegevens en privacy.

Het gevaar van suboptimalisatie is groot: snelle keuzes tijdens de ontwikkeling kunnen resulteren in hogere operationele kosten en andere valkuilen. Daarom is een gestructureerde aanpak met een allesomvattende referentiearchitectuur cruciaal, ook als sommige onderdelen nu nog niet direct van belang lijken.

5. Koploper blijven vraagt om vernieuwing

De Nederlandse machinebouwsector dankt zijn sterke positie aan innovatie en vindingrijkheid. Om internationaal competitief te blijven, worden bedrijven meer dan ooit uitgedaagd om in te spelen op trends en ontwikkelingen. Stilstand is geen optie. Zoals Jan Rotmans zei:

“Het stenen tijdperk eindigde niet omdat de stenen op waren.”

Als je je blijft aanpassen en vernieuwen als bedrijf, kun je ook in dit technologische tijdperk koploper blijven. Vaak is de ontwikkelagenda te krap of ontbreekt de capaciteit om alles zelf te doen en uit te proberen. Daarom ga ik graag samen met onze experts met je in gesprek over de aanpak van deze digitale transformatie. Samen bepalen we welke versnelling gewenst en haalbaar is, welke stappen nodig zijn, en wat je zelf wilt doen of straks zelf wilt kunnen.

Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.