Green IT: efficiëntere applicaties sparen het milieu en besparen kosten

Cijfers van het Electric Power Research Institute laten zien dat datacenters nu al verantwoordelijk zijn voor 4 procent van het energieverbruik in de Verenigde Staten en dat dit in 2030 mogelijk kan oplopen tot 9,1%.

“Desondanks wordt het onderwerp duurzaamheid binnen de IT-sector nog lang niet belangrijk genoeg gevonden”, aldus IT-architect Michaël Hompus. “We kijken nog te weinig naar de uitstoot van energie van onze datacenters en hoe we die kunnen terugbrengen.”

Hij ziet in zijn dagelijks werk wel kansen: “Natuurlijk nemen de grote techbedrijven een significant deel van het energieverbruik voor hun rekening, maar ook kleinere organisaties kunnen een belangrijke bijdrage leveren door applicaties duurzamer te ontwikkelen en in te zetten, ook wel Green IT genoemd.”

Volgens Michaël zijn er verschillende laagdrempelige manieren om applicaties efficiënter te maken, en zo het milieu te sparen en kosten te besparen.

1. Kijk kritisch naar bestaande patronen

Een eerste belangrijke stap op weg naar een duurzamere IT is het durven bevragen van bestaande patronen. “Vaak doen we dingen op een bepaalde manier omdat we het altijd zo hebben gedaan. We denken er niet meer zo over na of dat ook nog steeds de beste of meest efficiënte aanpak is.”

Als voorbeeld noemt hij de 24/7-beschikbaarheid van IT-systemen. “We zijn zo gewend geraakt aan het idee dat alles altijd beschikbaar moet zijn, dat we er niet meer bij stilstaan of dit wel nodig is. Voor een organisatie die alleen tijdens Nederlandse kantooruren actief is, is het vaak niet noodzakelijk om alle systemen continu beschikbaar te hebben. Het is logisch dat het ooit zo ontstaan is: vroeger was het best een uitdaging om servers elke dag fysiek aan en uit te zetten. Met moderne virtualisatie en automatisering kun je systemen slimmer en eenvoudiger beheren, je kunt instellen dat applicaties ’s avonds automatisch afsluiten en ’s morgens weer opstarten. Dat lijkt misschien een kleinigheid, maar wat we ons vaak niet realiseren is dat er in een dag meestal meer uren zijn dat we niet werken dan dat we wel werken. Door kritisch te kijken naar wanneer systemen echt beschikbaar moeten zijn, kun je significant besparen op resources en energie.”

2. Voorkom onnodige complexiteit in applicaties

Een andere manier om te verduurzamen, is het voorkomen of wegnemen van complexiteit in applicaties, aldus Michaël: “Dat begint al bij het ontwerpproces van je applicatie. De afgelopen jaren zagen we dat veel organisaties gebruik gingen maken van een microservices-architectuur, geïnspireerd door succesvolle implementaties bij grote technologiebedrijven. Maar daardoor zag je ook dat veel oplossingen complexer zijn geworden dan de business case eigenlijk vereiste. Die overhead vertaalt zich direct naar extra stroomverbruik, servercapaciteit en beheeromgevingen.”

Hij geeft een concreet voorbeeld: “Stel dat je een applicatie bouwt voor een organisatie van 500 mensen. Het is verstandig om rekening te houden met groei van je organisatie, dus houd in je ontwerp rekening met maximaal 1000 gebruikers. De kans is klein dat je bedrijf zo snel groeit dat je geen tijd hebt om je software op te schalen. Maar als je je applicatie direct bouwt voor honderdduizend gebruikers, is deze veel te groot opgezet. Dit betekent onnodige complexiteit, hogere ontwikkelkosten én meer energieverbruik. Toch trappen bedrijven hier vaak in, omdat ze denken dat een schaalbaar ontwerp per definitie beter is, zonder zich af te vragen of die schaal in de praktijk ooit nodig zal zijn.”

3. Optimaliseer code

Er is ook veel winst te behalen in het optimaliseren van code. Michaël: “In mijn werk ben ik daar voortdurend mee bezig en de resultaten kunnen echt verbluffend zijn. Een voorbeeld: ik nam een stuk code dat 9,5 milliseconden nodig had om uit te voeren. Door systematisch te optimaliseren, kon ik de uitvoeringstijd terugbrengen naar 600 nanoseconden – dat is een verbetering met een factor vijftienduizend.”

Dit soort optimalisaties zijn vooral waardevol in situaties waar code vaak wordt uitgevoerd. Bij het verwerken van meetgegevens in Internet of Things-systemen is het bijvoorbeeld mogelijk om veel standaardchecks over te slaan als meters nooit gebruik maken van Chinese cijfers of Koreaanse karakters. Als er miljoenen meetgegevens per dag worden verwerkt, dan levert dat significante besparingen op.

4. Maak impact meetbaar

Voor organisaties die duurzaamheidsambities waar willen maken, is het verstandig om de impact meetbaar te maken. Michaël: “Om verbeteringen door te voeren, moet je eerst weten waar je staat. We zitten nog vroeg in de bewustwording dat we met onze software invloed hebben op stroomverbruik en impact op het milieu. Er komen steeds meer tools en API’s beschikbaar waarmee we kunnen meten hoeveel impact verschillende resources in de cloud maken. De verschillende cloud providers adverteren bijvoorbeeld met hun PUE-index (Power Usage Effectiveness), een classificatie die aangeeft hoe efficiënt een datacenter is. Microsoft Azure heeft bijvoorbeeld een PUE van 1,2, wat betekent dat er voor elke kilowatt stroom die nodig is voor hardware, 20% overhead is voor koeling en andere faciliteiten.”

Stappen die we nu zetten zijn belangrijk

Als de voorspellingen kloppen, dan zal het energieverbruik van IT de komende jaren alleen maar toenemen. “Dat betekent dat de stappen die we nu zetten des te belangrijker zijn”, aldus Michaël. “Het goede nieuws is dat elke organisatie hieraan kan bijdragen. Dat begint met inzicht in je huidige verbruik. Stel jezelf bij elk onderdeel van je IT-infrastructuur de vraag: is dit echt nodig? Doen we bepaalde dingen omdat ze noodzakelijk zijn, of omdat we ze altijd zo hebben gedaan? Moet dat batchproces nu echt ’s nachts draaien als er geen zonnestroom beschikbaar is? Door continu kritisch te zijn en kleine verbeteringen door te voeren, kunnen we samen een grote impact maken.”