“Als je alleen maar een hamer hebt, lijkt alles op een spijker.”
Dit gezegde komt steeds vaker terug in mijn gesprekken over AI-oplossingen. Ik zie organisaties enthousiast AI-tools aanschaffen en taalmodellen implementeren, maar ze vergeten soms kritisch te kijken waar deze technologie écht het verschil maakt. We noemen dit het Golden Hammer-effect.
Het is fascinerend hoe ons brein werkt. We zijn geprogrammeerd om energie te besparen, zowel fysiek als mentaal. Daarbij vallen we graag terug op wat vertrouwd is. We nemen meestal dezelfde route naar het werk en passen technologie ook graag toe op een manier die we al kennen. Als je eenmaal succesvol bent met ChatGPT of een geïntegreerd taalmodel, zie je overal mogelijke toepassingen. Dit is vergelijkbaar met hoe je na de aanschaf van een nieuwe auto dat model opeens overal op de weg spot.
In de praktijk wordt dit effect nog versterkt. Bedrijven investeren in AI-technologieën en trainen hun teams hierin. Het is begrijpelijk dat ze deze investering optimaal willen benutten. Maar wat we in de praktijk zien gebeuren, is onder meer dat generatieve AI nu wordt gezien als wondermiddel voor alle problemen, terwijl andere (AI-)oplossingen misschien veel geschikter zijn.
Hoe weet je of het Golden Hammer-effect jouw organisatie in zijn greep heeft? Dit zijn mogelijke signalen:
Hoe voorkom je dat AI een doel op zich wordt in plaats van een middel om je organisatie te verbeteren? Begin met een eerlijke evaluatie van je huidige of geplande AI-projecten. Stel jezelf de vraag: waar voegt AI écht waarde toe en waar zijn andere benaderingen mogelijk effectiever?
Door deze kritische blik creëer je niet alleen ruimte voor impactvolle AI-toepassingen die precies passen bij jouw organisatie, maar voorkom je ook verspilling van resources. Want hoewel AI een krachtig instrument is, is het niet de oplossing voor elk vraagstuk. Maar waar het wél past, is het onmisbaar.